Η τέχνη της κεραμικής έχει βαθιές ρίζες στην ανθρώπινη ιστορία, αποτελώντας έναν από τους πιο παλιούς τρόπους έκφρασης και δημιουργίας. Οι πρόγονοι μας χρησιμοποιούσαν την κεραμική για να δημιουργήσουν όχι μόνο λειτουργικά αντικείμενα όπως αγγεία και σκεύη, αλλά και έργα τέχνης που αντέχουν στο χρόνο. 

Η πρώτη ύλη για την κατασκευή κεραμικών

Ο πηλός προέρχεται από την φυσική διάβρωση πετρωμάτων σε πολύ λεπτά σωματίδια από αργίλιο, πυρίτιο και νερό. Τον βρίσκουμε σε επιφανειακά και υπόγεια κοιτάσματα που διαφέρουν σημαντικά μεταξύ τους σε καθαρότητα, σύσταση και χρώμα, ανάλογα με τις τοπικές συνθήκες. Όταν ψηθεί ο πηλός γίνεται εξαιρετικά ανθεκτικός και στεγανοποιείται.

Χρήση των κεραμικών στην αρχαιότητα

Πήλινα αγγεία άρχισαν να κατασκευάζονται από τότε που οι άνθρωποι εγκατέλειψαν τη νομαδική ζωή και εγκαταστάθηκαν σε μόνιμους οικισμούς. Αρχικά τα αγγεία ήταν χειροποίητα γύρω στο 3400 πΧ όμως ανακαλύφθηκε στη Μεσοποταμία ο κεραμικός τροχός που επέτρεψε την κατασκευή πολύ πιο συμμετρικών αγγείων. 

Τα πήλινα αγγεία χρησίμευαν σε κάθε εκδήλωση καθημερινής ζωής, από τις οικιακές εργασίες και το εμπόριο μέχρι την θρησκεία και την ταφή. Τα μαγειρικά και αποθηκευτικά σκεύη ήταν συνήθως χονδροειδή και χωρίς διακόσμηση. Αντίθετα εκείνα που χρησιμοποιούνταν σε συμπόσια και λατρευτικές τελετές ήταν λεπτοκαμωμένα και διακοσμημένα.

Η κεραμική τέχνη στην Ελλάδα

Στην Ελλάδα έχει διασωθεί ένας μεγάλος αριθμός αρχαίων αγγείων που από την διακόσμισή τους αντλούμε πληροφορίες για την καθημερινή ζωή, τις συνήθειες των ανθρώπων εκείνης της εποχής καθώς και τον τρόπο κατασκευής των κεραμικών.

Οι αρχαίοι Έλληνες έφτιαχναν κεραμικά διαφόρων μεγεθών για καθημερινή χρήση. Τα μεγάλα αγγεία τα χρησιμοποιούσαν για την αποθήκευση και την μεταφορά υγρών όπως το λάδι το κρασί και το νερό, ενώ τα μικρότερα αγγεία χρησίμευαν για αρώματα και αλοιφές.

Η διακόσμηση τους σχετίζονταν με την φύση και τα ζώα αλλά και με την απεικόνιση θαλασσινών θεμάτων. Αργότερα απεικονίζαν γεωμετρικά μοτίβα όπως μαιάνδρους, τρίγωνα και άλλα γεωμετρικά σχέδια και αργότερα αφηγηματικές σκηνές όπου Θεοί και άνθρωποι ζωντανεύουν.

Δεν έχουμε στοιχεία για το πως κατασκευάζονταν τα αρχαία αγγεία. Τα μοναδικά στοιχεία που έχουμε είναι από ευρήματα κλιβάνων, πήλινους πίνακες και παραστάσεις σε αγγεία που απεικονίζουν κεραμίστες που εργάζονται. ΄Ετσι ενώ κάποια από τα στάδια δημιουργίας του κεραμικού αγγείου είναι ξεκάθαρα για τα υπόλοιπα υπάρχουν απλώς πιθανές ερμηνείες.

Ο κεραμίστας έπαιρνε τον πηλό που θα χρησιμοποιούσε από κοντινές περιοχές και τον άφηνε στην αυλή του εργαστηρίου του μέχρι να σιτέψει. Μετά τον έπλενε ή τον αναμείγνυε σε ένα χώρο με νερό μέχρι να αποκτήσει την σωστή σύσταση για να δουλευτεί. Κατόπιν ο κεραμίστας τοποθετούσε ένα κομμάτι πηλού στον τροχό και με την βοήθεια ενός εργάτη έφτιαχνε το αγγείο. Τα αγγεία αφού τα διακοσμούσαν τα έβαζαν στον κλίβανο για να ψηθούν.

Η έκφραση “κατασκευάζω αγγεία” ήταν συνώνυμη με το εργάζομαι πολύ σκληρά. Το προσωπικό του εργαστηρίου αποτελούσε συνήθως η οικογένεια του κεραμίστα. Όλα τα μέλη βοηθούσαν στις διάφορες εργασίες. Τα κεραμικά αγγεία και ιδιαίτερα τα διακοσμημένα, κόστιζαν ακριβά.

Η κεραμική σήμερα

Σήμερα όλο και περισσότεροι εκτιμούν το χειροποίητο σε αντίθεση με τα μαζικά, εργοστασιακού τύπου αντικείμενα. Αυτή η τάση επικρατεί και στους επαγγελματίες της εστίασης που αναζητούν χειροποίητα σκεύη για να ανεβάσουν την αισθητική της επιχείρησής τους και να ξεχωρίσουν από τον ανταγωνισμό. Στο e-shop της Κουμουλιάς θα βρείτε πολλά πρωτότυπα αντικείμενα διακοσμητικά αλλά και χρηστικά. Μη διστάσετε να έρθετε σε επαφή μαζί μας θα χαρούμε πολύ να σας εξυπηρετήσουμε. https://www.koumoulia.gr/epikoinonia/